Dit zijn de bleeke, bleeklichte weken
naar het gedicht van Herman Gorter
 
In opdracht van de NTR ZaterdagMatinee heb ik voor het Groot Omroepkoor het gedicht ‘Dit zijn de bleeke, bleeklichte weken’ van Herman Gorter getoonzet. Zijn werk prikkelde al eerder mijn muzikale fantasie. Voor het Festival De Muze van Zuid zette ik afgelopen jaar het gedicht ‘De stille weg’, uitgevoerd door leden van het Nederlands Kamerkoor, pianist Laurens de Man en violiste Eva Stegeman. Dit smaakte voor mij naar meer, dus ging ik op zoek naar nog een gedicht van Gorter en stuitte op ‘Dit zijn de bleeke, bleeklichte weken’. Wat mij (zoals ook bij ‘De stille weg’) aansprak was de verstilling, de gelaagdheid, het beeldende, het ongrijpbare en het vergankelijke. Het gedicht riep sterke beelden bij mij op. Ik zag voor me hoe de dichter in een stille kamer zit aan een tafel naast het raam. De zon gaat schuil achter een eindeloos uitgestrekt wit wolkendek en het is alsof alle kleur uit de wereld is getrokken, hoewel er toch veel licht is. Buiten is er leven, maar in de kamer van de dichter klinkt alles gedempt, is het alsof de tijd stil staat en de lucht is gestold. We zitten onder een stolp, glinsterende stofdeeltjes zweven traag in de lucht en ondertussen trekt de wereld langzaam aan ons voorbij. Het is fijn om er te zijn, maar tegelijkertijd ook beklemmend en eenzaam. Ik heb geprobeerd om het statisch zwevende gevoel te vatten door o.a. een heel langzaam tempo te kiezen met veel homofoon gezette woorden, zodat er niet te veel beweging is en de muziek/lucht bijna stil lijkt te staan. De sfeer in de kamer lijkt op het eerste gezicht kalm, maar er is ook een zacht verlangende romantische onderstroom en daaronder nog een meer duistere beklemming die in de tweede helft naar boven komt borrelen. Een ander mooi element in het gedicht is het licht-donker spel dat ik geprobeerd heb muzikaal te vertalen door middel van dynamiek en harmonie.